Ένας φόρος τιμής στην 7η Τέχνη!

Έκπληξη η ταινία του Βάιντα, κυρίως, για την επιλογή του στυλ αντισυμβατικής αφήγησης. Με έντονα σινεφιλικά χαρακτηριστικά (Μπέργκμαν) και αρκετές αναφορές σε προηγούμενες ταινίες του, διαθέτει και τούτη, σε ένα βαθμό, αυτοβιογραφικά ψήγματα, όπως το ΚΑΤΥΝ. Η απουσία του ακαδημαϊσμού - όπως τον βιώσαμε ιδιαίτερα στην προηγούμενη ταινία του - έχει και θετικά και αρνητικά αποτελέσματα, ενώ πλησιάζει όσο ποτέ, τις ρίζες της πολωνικής νουβέλ βαγκ.
Τα αρνητικά συνοψίζονται κυρίως στον αργό ρυθμό εξέλιξης από την επιλογή του αποστασιοποιημένου ύφους στη φόρμα, με τα πολλά στατικά πλάνα μεγάλης διάρκειας, τους "ατέλειωτους μονόλογους" και τα εξπρεσσιονιστικά καδραρίσματα με σκοπό να προσδώσουν μια αισθητική κινηματογραφικής ποίησης που εξ' ορισμού απευθύνεται σε λίγους παρά σε πλατύτερες μάζες θεατών.
Περιορίζει το κοινό της, από τη μια, από την άλλη δε, ο δημιουργός απελευθερώνεται τελείως από τα δεσμά του mainstream και αφοσιώνεται ουσιαστικά στην Τέχνη που υπηρέτησε πιστά και ακούραστα 50+ χρόνια.
Το πολυδιάσταστο σενάριο τοποθετεί τη δράση, σε δύο χρόνους στον ίδιο χώρο, ενώ με αρκετούς πολιτικούς υπαινιγμούς μιλά αλληγορικά και λυρικά για τη σχέση της Τέχνης με τον Έρωτα και τον Θάνατο, σε ένα Σύστημα που έχει ουσιαστικά απωλέσει την Ιστορική Μνήμη και υποσυνείδητα τις αξίες της Ζωής. Τα "φαντάσματα" του ΚΑΤΙΝ περιπλανώνται υπόγεια και συγκινούν.
Τι σχέση έχει άραγε, η ανίατη ασθένεια της Μάρτα με την "παιδική" (;) ασθένεια του Κομμουνισμού και την "επιδημία" του Σταλινισμού; Το φιλμ χαρίζει απλόχερα, χωρίς τσιγγουνιές κι ενοχές, σε βάθος αρκετή εγκεφαλική συγκίνηση που προκαλεί και προβληματίζει.
Συνοπτικά ένας φόρος τιμής στην 7η Τέχνη, σμιλεμένος με νοσταλγία σε ελεγειακό ρυθμό που απογειώνει τις αισθήσεις, ενώ παράλληλα η Ιστορική πραγματικότητα, η Τέχνη της αμφισβήτησης και η Ιψενική μυθοπλασία, τέμνονται δημιουργικά σε ένα πρωτοποριακό καλλιτεχνικό ρεύμα υπαρξιακής ανατροπής. Ο ώριμος Βάιντα στα "καλύτερά" του!

Δημήτρης Παπαμίχος – MyFilm.gr